Askja

Fyrstu niðurstöður á nýjum mælingum á hitatstigi Öskjuvatn sýna að hitinn er aðeins um 1 gráða sem er eðlilegt á þessum árstíma.  Hinsvegar er ekki eðlilegt að vatnið sé íslaust á þessum árstíma og því er það enn ráðgáta hvað veldur ísleysinu.  Frekari mælingar eru fyrirhugaðar, bæði hvort um landris er að ræða á svæðinu og á efnasamsetningu vatnsins.

Landrisið eitt og sér hefði þó tæplega þau áhrif að vatnið leggur ekki.  Ekki hefur verið óeðlileg skjálftavirkni á svæðinu.

Rúv – Loftmyndir af Öskjuvatni

UPPFÆRT 17/4

Bæði Haraldur Sigurðsson eldfjallafræðingur og Einar Sveinbjörnsson veðurfræðingur hafa tjáð sig um þetta mál á bloggsíðum sínum og telja að óvenjulegt tíðarfar valdi ísleysinu.  Færa þeir fyrir því sterk rök.

Haraldur Sigurðsson – Flettu vindar ísnum af Öskjuvatni ?

Einar Sveinbjörnsson – Ísinn á Öskjuvatni – eðlilegar veðurfarsskýringar ?

það hefur vakið athygli jarðfræðinga nýlega að Öskjuvatn (Askja i Dyngjufjöllum) er íslaust sem undir venjulegum kringumstæðum gerist ekki á þessum árstíma.  Þrátt fyrir methita í mars þá er það mjög hæpin skýring enda öll önnur vötn á norðausturlandi ísilögð.  Mestar líkur verður að telja að aukin jarðhitavirkni i eldstöðinni valdi þessu.  Öskjuvatn er dýpsta stöðuvatn landsins, um 220 metra djúpt.  Af þeim sökum er vatnið afar rúmmálsmikið og því ljóst að mikinn hita þarf til að halda því íslausu á þessum árstíma.

Nokkur virkni hefur verið á svæðinu undanfarin ár, aukin jarðskjálftavirkni og einhver kvikutilfærsla á svæðinu umhverfis Upptyppinga en vafamál er þó hvort það tengist Öskjueldstöðinni með beinum hætti.  Ekki hefur verið tekin ákvörðun um hvort svæðið verður sérstaklega vaktað en fylgst verður með því.

Vegna legu eldstöðvarinnar þá telst hún ekki sérlega hættuleg enda órafjarri mannabyggðum og gos á þessum slóðum veldur ekki jökulhlaupi og gerir varla skaða á virkjanasvæðum.  En þrátt fyrir fjarlægðirnar þá olli stórgosið i Öskju 1875 gríðarlegu öskufalli og stórtjóni af völdum þess á Austurlandi.

Það getur gosið í öskjunni sjálfri eða í fjöllunum umhverfis hana.  Síðast gaus í kerfinu árið 1961.  Nokkrar jarðhræringar voru i aðdraganda gossins, jarðskjálftar og leirhverir opnuðust í svokölluðu Öskjuopi en þar gaus svo í október sama ár.

Mbl.is 4.apríl

Ábending: fólk fari ekki inn að Öskju

Mbl.is greinir frá því nú síðdegis að mælst er til þess að  fólk fari ekki inná svæðið umhverfis Öskju að óþörfu því mögulegt er að eitraðar gastegundir séu að leita upp.  Ekki er vitað hvaða atburðarás er í gangi á svæðinu.  Sérstaklega er varað við Öskjuvatni og  gígnum Víti sem er rétt við vatnið.

Þess má geta að árið 1986 fórust um 1700 manns í Afríkuríkinu Cameroon þegar eitraðar gastegundir stigu frá botni Nyos stöðuvatnsins.  Voru það íbúar í nágrenni vatnsins.  Það var einmitt Íslenskur eldfjallafræðingur, Haraldur Sigurðsson, sem fyrstur manna áttaði sig á hvað var að gerast á þeim slóðum.  Á þessari stundu er ekkert sérstakt sem bendir til þess að eitraðar gastegundir séu endilega að stíga upp en allur er varinn góður meðan menn vita ekki hvað er að gerast þarna.

Jarðskjálftahrina varð skammt frá Öskju í Ódáðahrauni síðastliðna nótt sem náði hámarki i skjálfta upp á 3,4 á Richter.  Líklegast er um stakan atburð að ræða sem boðar ekki frekari tíðindi.  Skjálftarnir urðu um 25 km. NV af Öskju.  Skjálftar á þessum stað eru ekki algengir en þó varð þarna hrina fyrir nokkrum árum.  Þessir skjálftar tengjast varla óróleikanum sem hefur verið við Upptyppinga undanfarin ár enda allangt frá.

mbl.is  3,4 stiga skjálfti við Öskju

Visir.is Jarðskjálftahrina á Öskjusvæðinu

Ruv.is  Jarðskjálfti við Lokatind

Series of earthquakes occurred 25km NW of the Askja Volcano in Ódáðahraun last night and peaked in an earthquake of 3.4 on the Richter scale.  Most likely it is a single event case that invites no further news.  Earthquakes in this location are not common, but there was a swarm there a few years ago.